Sandy Santori herinnert zich de donkere wolk die het pad bedekte, BC, begin 18 mei 1980. Het vulde de lucht met een kleurloze duisternis, terwijl fijne as op de grond viel.
“Het was gewoon geen zonneschijn. Het was gewoon somber, grijs, zwart. Het was eng,” zei hij.
Santori was 26 jaar oud en hoorde voor het eerst van de situatie toen zijn moeder hem het huis uit riep. Er was een scène op straat. Zijn buren, meestal Italiaanse Canadezen, bedekten haastig hun vers geplante tuinen, onzeker waar de fijne, stoffige as vandaan kwam.
“Iedereen dacht in die tijd dat er een storing was in Teck Cominco en dat ze iets uit de [smelter] Stapels die we nog nooit eerder hadden gezien, “zei Santori, die later burgemeester zou worden van Trail, een MLA- en BC -kabinetsminister.
Het duurde niet lang, het woord verspreidde zich door de gemeenschap dat de as afkomstig was van Mount St. Helens, een vulkaan die die ochtend, meer dan 450 kilometer afstand in de staat Washington, een vulkaan was uitgebroken.
De uitbarsting van 18 mei wordt beschouwd als de slechtste vulkanische ramp in de Amerikaanse geschiedenis. Het doodde bijna 60 mensen en veranderde landschappen in de staat Washington.
In Canada waren de effecten niet zo dodelijk, maar ze werden nog steeds gevoeld in het zuiden van BC
BLAST -golf slaat Vancouver toe
Het begon aan de zuidkust van BC, toen de ontploffingsgolf van de uitbarsting van de bovenste atmosfeer stuiterde en terugkeerde naar de aarde in Metro Vancouver en het zuiden van Vancouver Island.
Een CBC -nieuwsverhaal dat een jaar na de uitbarsting werd uitgezonden, beschreef de ontploffing als “iets kleiner dan de kracht die nodig is om elk venster uit te schakelen” in Vancouver en Victoria.
Ian Thomson was destijds een 27-jarige geoloog. Hij was in het huis van zijn ouders in West Vancouver toen hij de ontploffing hoorde. Hij volgde het verhaal van Mount St. Helens nauwlettend, omdat de vulkaan in de maanden voorafgaand aan de uitbarsting in toenemende mate actief was geweest. Maar het geluid kwam nog steeds als een mysterie.
“Plots hoorde ik een enorme knal,” zei hij. “Er moet iets zijn ontploft.”
Thomson dacht dat treinen misschien in een nabijgelegen treinwerf waren botsen, of dat zijn zus misschien een auto in de zijkant van het huis had gereden.
Binnen vijf minuten, zei hij, was er een radio -nieuwsbulletin waarin werd uitgelegd dat de vulkaan was uitgebroken.
“Mijn tweede gedachte was: ‘Goh, ik wed dat dit niet goed is,'” zei hij, denkend aan de tragedie die zich in Washington ontvouwde.
Vallende as
Nadat de explosiegolf de as kwam. De fijne deeltjes duurden uren, en zelfs dagen op sommige plaatsen, om zijn weg te vinden van de vulkaan naar gemeenschappen in het zuiden van BC, waar het het landschap bedekte.
Santori’s community of trail lag dicht bij de geconcentreerde pluim vulkanische as en rook, die meestal noordoostelijk van Mount St. Helens dreef over plaatsen zoals Creston, Fernie en zelfs Lethbridge, Alta.
Verder naar het noorden, in Kamloops, BC, was Paula Kelley, een toen 22-jarige boekhouder bij de plaatselijke krant, getuige van de Ash. Het was een zonnige dag met wolken geweest, voordat het begon te verschijnen.
“Ik was in de stad in de stad, dus je kon het gewoon overal zien vallen en je zou het op alle auto’s zien. Iedereen moest zijn voorruiten schoonmaken en alles en het is gewoon, zoals – we dachten allemaal, ‘zoals, dit is zo ver weg’, zei Kelley. “Het was echt vreemd.”
Ze beschreef het als een soort van dystopisch, hoewel niemand maskers of iets anders leek te dragen om zichzelf te beschermen tegen de vulkanische as. Binnen een week was de stad, die meer dan 500 kilometer van de vulkaan ligt, weer normaal, met weinig spoor van de as, zei Kelley.
Onderzoek naar de as
Britta Jensen, geoloog en universitair hoofddocent aan de Universiteit van Alberta, maakt deel uit van een team dat onderzoek heeft gedaan naar de manier waarop Mount St. Helens Ash zich verspreidt in Canada. Ze zei voordat haar team in 2019 begon met zijn werk, er was weinig bekend over het onderwerp-dispersiekaarten stopten aan de grens tussen Canada en de VS.
“De meeste plaatsen in BC – zelfs hoog [ash] Accumulatiepercentages – het zou waarschijnlijk niet veel meer zijn geweest dan een dikte van een creditcard, misschien twee, dus misschien twee millimeter, een millimeter of zo, “zei Jensen.
Santori herinnert zich dat hij de auto van de auto moest slopen en de as in stormafvoeren was gewassen. Hij zegt dat het niet was als een natuurbrandas – maar veel fijner, als een stof dat in modder veranderde toen het nat werd.
Het team van Jensen onderzocht ongeveer 400 mensen die zich de as herinnerden, zelfs van mensen die zo ver weg hoorden als Edmonton en Yellowknife met bewijs van een fijne afstoffen.
“Veel mensen zeiden hoe het gewoon de dingen verduisterde. Zoals alles zo donkerder was en ik kan me voorstellen hoe apocalyptisch het zou voelen als je daar zat en het was een prachtige zonnige dag en deze enorme wolk binnenkwam en de zon blokkeren,” zei ze.
Jensen, die Mount St. Helens Ash Deposits in West -Canada heeft onderzocht, zegt dat de uitbarsting van 1980 aan de kleinere kant was in vergelijking met wat er in de vorige 4000 jaar plaatsvond.
“Mount St. Helens heeft deze ongelooflijke geschiedenis van het uitbarsten en uitbarsten van veel,” zei ze. “Ze bouwt zichzelf op en dan blaast ze haar top op. We kijken naar de plaat van haar en ik zag een andere uitbarsting in ons leven gebeuren, maar misschien wordt het 200 jaar over nu, we weten het niet.”
Het is 45 jaar geleden dat Mount St. Helens uitbarstte – en wetenschappers zeggen dat het weer in ons leven zal uitbarsten. Johanna Wagstaffe breekt af wat het anders zal maken dan de dodelijke ontploffing in 1980 en hoe de technologie van vandaag ons een vroege waarschuwingssysteem geeft.
