Sophrologie en verslavingen: Words of Sophrologists

De omwegen door etymologie stellen ons vaak in staat om de diepte van een woord te definiëren. In dit geval vindt dit proces zijn interesse als we naar het woord “verslaving” kijken. Dit woord is, in tegenstelling tot wat we horen, geen anglicisme: het komt uit het Latijn ad-dicere “Zeg tegen”.
Tijdens de Romeinse beschaving bleken slaven of wezen geen naam te hebben. Een naam werd door de autoriteiten aan hen toegekend en dezelfde naam werd “gezegd” aan het hoofd van het gezin, de pater familias… die alle macht over leven en dood had over zijn kinderen, zijn vrouw en zijn slaven.
Uit deze analyse verwijst de term verslaving daarom in principe naar verschillende aspecten:

  • een identiteit en / of emotioneel tekort (geen naam, geen referentiepunt, enz.),
  • een onderliggende schuld van de wees of slaaf
  • onderwerping aan een figuur die zowel reddend als almachtig is, de pater familias
  • de ontneming van onafhankelijkheid en vrijheid door dezelfde almachtige figuur.

Relatief aan verslavend gedrag, en dankzij deze etymologische belichting, verschijnen in filigraan enkele elementen die het gewicht van situaties suggereren, overigens onlosmakelijk met elkaar verbonden … waar vermenging en vluchtig genot, kracht van leven of dood, in de meest dramatische gevallen, zich vermengen.
Maar het doel van dit artikel (niet meer dan sofrologie zelf!) Is niet om de oorzaken van verslaving te analyseren. Het zou heel pretentieus zijn om het op een paar regels te doen! Integendeel, het is een kwestie van aantonen in welke sophrologie een interessant instrument is en concrete elementen brengen … omdat er antwoorden bestaan.

De diversiteit van aandoeningen vereist een gevarieerde respons en multidisciplinaire zorg, vooral bij de meest ernstige vormen van verslaving.

Verslavingen hebben zowel betrekking op gedrag (dwangmatig spelen, internet, boulimia, anorexia, seks …), als op producten (sigaretten, alcohol, verdovende middelen …). De term wordt vaak gebruikt om te verwijzen naar drugsverslaving of zelfs drugsverslaving, de ernstigste vormen.

Het is echter geen kwestie van het onderschatten van de ene verslaving ten opzichte van de andere, omdat elk teken (op zeker verschillende niveaus) van min of meer significante gedrags-, fysiologische en psychologische stoornissen. Het is precies de diversiteit van aandoeningen, waarvoor meerdere antwoorden vereist zijn, meestal in de context van collegiaal werk, door verschillende professionals: verslaafden, psychiaters, sofrologen, verpleegkundigen, leraren van fysieke en sportieve activiteiten, kunstenaars …

Er zijn ook verschillende criteria beschikbaar voor gezondheidswerkers om verslavingen te kwalificeren. De meeste behouden de biologische (familiegeschiedenis, fysiologische gegevens, enz.), Sociologische (familieomgeving, context, sociale situatie, enz.) En psychologische (persoonlijkheid van het onderwerp) componenten. Deze componenten richten zich precies rond een bepaald aantal punten, zoals de onmogelijkheid om weerstand te bieden aan de impuls van handelen, verlies van controle, verlichting of plezier tijdens de verslavende fase, het bestaan ​​van ontwenningssyndroom, duur van afleveringen, herhaalde pogingen om verslaving te stoppen, tijd besteed aan het “beheren” van verslaving, geleidelijk verlies van relaties, voortdurende verslaving ondanks de perversiteit van de effecten …
Alle waargenomen verschijnselen verwijzen onverbiddelijk naar het begrip ‘waarden’.

Een waardenverhaal?

In bijna alle gevallen zal de verslaafde, a fortiori de verslaafde, zijn verslavende gedrag stoppen, alleen voor het voordeel van een superieure waarde of belang … en zeer zelden of nooit uit angst (ziekte, overlijden, materiële omstandigheden, enz.), of voor een lagere waarde of zelfs voor een niet-bestaande waarde.
In die zin kunnen sophrologiesessies de geleidelijke restauratie van “belangen” of “waarden” mogelijk maken door:

  • de “eenvoudige” aanwezigheid in het lichaam, via de ademhaling
  • bewustzijn van de 5 zintuigen, projectie naar positieve waarden (futurisatietechnieken)
  • de ontmoeting van lichaam en geest (waarom adem ik? / waarvoor adem ik?)
  • de herontdekking van existentiële waarden: vriendelijkheid jegens hem, gezondheid en harmonie, altruïsme, dankbaarheid …

In zijn boek “Foundations and Methodology of Sophrology” roept dr. Patrick-André Chéné de allegorie op van Plato (de republiek, aflevering van de grot): de man wordt daar vastgeketend, gevangene in zijn grot; maar onder begeleiding zal hij zijn kettingen moeten durven verwijderen en dan naar de uitgang gaan, zelfs als dit betekent verblind door de zon. Deze representatieve allegorie, laten we ons herinneren, van de eerste 4 graden van sofrologie, illustreert perfect de aanpak om te initiëren met een drugsverslaafde, bijvoorbeeld in de context van collegiaal werk met gezondheidswerkers.

Hoe kom je uit de grot?

Een van de fundamentele principes van sofrologie is het principe van positieve actie. Het is gebaseerd op het feit dat “elke positieve actie gericht op ons lichaam of op onze geest een positieve weerslag heeft op ons hele wezen”.

Dit principe is hier van groot belang en vormt de eerste stap die moet worden gezet om lichaamsfuncties opnieuw te ontdekken en terug te vorderen. In dit geval is toegang tot het lichaam via adem fundamenteel. Zoals Dr. Thierry Janssen in een artikel opmerkt Op zoek naar de geest gepubliceerd door INREES: ” het woord “geest” komt van het Latijnse spiritus: adem. Het is deze adem die het zijn kruist en het levend maakt. We kunnen daarom zeggen dat de geest de verzameling schakels is die bestaat tussen alle dimensies van de levenden. Het leven manifesteert zich alleen omdat deze banden op alle niveaus zijn gevestigd: subatomisch, moleculair, cellulair, organisch, psychologisch, sociologisch “. In de ernstigste verslavende vormen worden deze niveaus echter geheel of gedeeltelijk geschaad …

Om zijn adem (en dus zijn lichaam) te (her) ontdekken, worden dus elementaire oefeningen zoals buikademhaling, basale sofronisatie of leren ademen in de borst aangeboden. Uiteraard zullen de eerste sessies met drugsverslaafden, medisch gecontroleerd, zowel regelmatig als geconcentreerd zijn rond deze basisoefeningen. Volgende sessies zullen helpen het bewustzijn van het lichaamsdiagram en het lichaamsbeeld te vergroten, en vervolgens van het zelf.
De steun, aanwezigheid, regelmaat en inzet van de sofroloog (en het team!) Vormen de pijlers van het werk, dat kan worden geformuleerd, vooral in de meest ernstige vormen, rond drie hoofdfasen:

  • de reconstructie, hoe onvolmaakt ook, van het ego: zelfbeeld / positief beeld. De Sophronic-staat zal toegang bieden tot het in volledige ontspanning en stap voor stap, door een progressieve ontvangst van de positieve fenomenen die aan de patiënt kunnen worden aangeboden.
  • herverbinding met realiteiten: zijn lichaam, zijn ademhaling, realistische doelstellingen (zelfs kleine!), mogelijkheden, oplossingen, projecties in de toekomst …
  • relaties met de Ander herstellen: luisteren, begrijpen, spreken, belang van de Ander (vandaar het belang van groepssessies!).

De laatste studies uitgevoerd met alcoholisten gevolgd door het Centre of Alcoology van Annecy, benadrukken het belang van alternerende groepssessies en korte individuele sessies van sofrologie; de laatste is meer gebaseerd op uitwisselingen rond de fenomenen die zich tijdens de oefeningen voordeden. De sessies zijn verspreid over minimaal 6 maanden, met een snelheid van minimaal 2 x 1 uur per week en in groepen van maximaal 8 tot 10 personen. Ten slotte wordt de waarde van multidisciplinaire zorg regelmatig bevestigd.

De toegevoegde waarde van sofrologie bij de behandeling van verslavingen valt niet te ontkennen. Aan de andere kant kan men niet onverschillig zijn, en a fortiori de sofroloog, geconfronteerd met inflatie, met name onder jongeren, van verslavend gedrag: deze zijn misschien “gewoon” representatief voor een hele samenleving, in verlies van lagers en geteisterd door vergelijkende, competitieve en consumentistische waanzin. De vraag wordt gesteld.

Maar nogmaals, sophrologie heeft zeker een nut … maar deze keer, in zijn preventieve dimensie en vanuit de invalshoek van een “filosofie of pedagogie van het leven” zoals gewenst door zijn oprichter, professor Alfonso Caycedo, neuropsychiater.

Auteur: Jean-Michel SCHLUPP, Sophroloog.