Zimbabwe’s president is tegen een jarenlange economische crisis en aanhoudende beschuldigingen van corruptie en wordt geconfronteerd met de grootste bedreiging voor zijn macht sinds hij bijna acht jaar geleden in een staatsgreep was op kantoor, met leden van zijn eigen partij die maandag op straat op straat roepen om hem te ontslaan.
De president, Emmerson Mnangagwa, heeft gezworen de afwijkende mening te bestrijden en zei in een toespraak tijdens een vergadering van zijn partij, Zanu-PF, die hem oproept om af te treden, een “verraderlijke” plot gedreven door “Chameleon-achtige personages”.
De spanningen over de toekomst van de president hebben deze Zuid -Afrikaanse natie, die tientallen jaren van politieke en economische instabiliteit heeft geleden, geduwd, tot de rand van nog een andere crisis, met veel angstige bewoners die zich schrappen voor potentieel geweld.
In de afgelopen twee decennia heeft aanhoudende hyperinflatie in Zimbabwe het land laten worstelen om een valuta waard te houden die het papier waard is waarop het wordt afgedrukt, waardoor acute armoede wordt aangewakkerd. De Zimbabwe National Chamber of Commerce schat dat 80 procent van de banen in het land zich in de informele sector bevindt, met een laag loon en weinig beveiliging.
Beschuldigingen van grove rechtenschendingen, politieke repressie, dubieuze verkiezingen en corruptie hebben de internationale status van Zimbabwe aangetast. De Verenigde Staten hebben sancties opgelegd aan leden van de heersende elite van het land, waaronder de heer Mnangagwa.
De heer Mnangagwa, 82, beloofde democratische en economische hervormingen toen hij hielp om Robert Mugabe, een autocraat aan de macht te omverwerpen gedurende 37 jaar, in 2017. In plaats daarvan heeft hij er niet in geslaagd de rijkdom van het land aan kritieke mineralen te benutten – onder de rijkste in Afrika – in een economische bloei.
Hij ontsloeg ook de legerleider van Zimbabwe, Anselem Sanyatwe, voorafgaand aan de geplande landelijke protesten. De opschudding volgt op de verwijdering van de politiechef en hoofd van de inlichtingendienst van Zimbabwe-verplaatst dat politieke analisten breed zien als een poging om de heer Mnangagwa te beschermen tegen een militaire overname.
Zimbabwanen – die het land met honderdduizenden, zo niet miljoenen, de afgelopen twee decennia zijn ontvlucht, blijven in groten getale vertrekken, waardoor de vijandigheid onder buurlanden de spanning van de groeiende migrantenpopulaties voelt.
“Zimbabwe zegt dat Mugabe beter was-dat is hoe slecht de situatie is,” zei Ntokozo Msipha, een ZANU-PF-lid dat helpt de protesten tegen de heer Mnangagwa te organiseren. “We hadden dit eerder moeten doen.”
Degenen die de aanklacht tegen de heer Mnangagwa leiden, beschuldigen hem van het proberen zijn heerschappij uit te breiden na het einde van zijn tweede termijn in 2028, ondanks zijn publieke garanties dat hij zal aftreden als verplicht in de grondwet van het land. Zijn tegenstanders zeggen dat hij eerder heeft beloofd de macht over te dragen aan zijn vice -president, Constantino Chiwenga.
Eerder dit jaar zei de regeringspartij dat het de grondwet zou wijzigen, zodat de heer Mnangagwa voor een derde termijn zou kunnen lopen bij de verkiezingen van 2028.
De heer Chiwenga, een versierde leger -generaal, was een architect van de staatsgreep die Mr. Mugabe had omvergeworpen. Hij is nu de man die de tegenstanders van Mr. Mnangagwa hem willen vervangen. Hij heeft niet publiekelijk commentaar gegeven op de onrust veroorzaakt door Zanu-PF-bondgenoten die zeggen dat hij de volgende president zou moeten zijn.
De poging om de heer Mnangagwa te verdrijven, is geleid door gezegende Geza, een veteraan in de bevrijdingsoorlog en voormalig senior Zanu-PF-lid. De heer Geza ging deze maand verstoppen nadat partijambtenaren hem beschuldigden van verraad omdat ze publiekelijk suggereerden dat de president zijn macht had gebruikt om familieleden toe te staan zichzelf te verrijken.
In een persconferentie vorige week riep de heer Geza de president op “om te gaan of te worden verwijderd.”
Tafadzwa Mudwadi, een ZANU-PF-parlementslid, verwierp de heer Geza en zijn factie van ontevreden oorlogsveteranen binnen de partij als geen geloofwaardigheid.
“Ik heb geen registratie van interne fractionele gevechten,” zei de heer Mudwadi. “Ik begrijp zijn autoriteit niet.”
Zelfs terwijl zijn aanhangers critici afzetten, leek de heer Mnangagwa niets aan het toeval over te laten.
De aanwezigheid van de politie was in de hoofdstad, Harare, op vrijdag vorige week. Officieren die gaten vasthouden, zwierven Afrika Unity Square Park, een bekende protestlocatie, terwijl mensen voedsel aten op het grasveld en op banken lag.
Bij een wegversperring in Mabvuku, net buiten Harare, zocht de politie voertuigen en vertelde automobilisten dat ze op zoek waren naar wapens en handelden op de instructies van de regering om gewelddadige demonstranten te voorkomen.
Nadat hij zijn auto had doorzocht, zei Gilbert Tapfumaneyi dat hij maandag naar de stad zou terugkeren zonder zijn voertuig om deel te nemen aan de protesten. De heer Tapfumaneyi, een autoverkoper, zei dat hij niet genoeg geld verdiende om gas te kopen.
“We hebben genoeg geleden,” zei hij.
Terwijl sommige werknemers in Central Harare zeiden dat ze maandag weg zouden blijven uit angst voor het uitbreken van geweld, zeiden anderen dat ze weinig keus hadden dan proberen te gaan werken.
“Ik heb monden om thuis te voeden,” zei Belinda Chisewu, een verkoper langs de weg die mobiel krediet verkocht, eraan toevoegend dat ze drie kinderen had, “betekent thuis problemen als ik het niet volhand.”
De ZANU-PF die de spanningen voedt, kan minder te maken hebben met de uitdagingen waarmee gewone burgers worden geconfronteerd en meer te maken met een strijd om staatsmacht en middelen, zeiden politieke analisten.
Rashweat Mukundu, een in Zimbabwe gevestigde mediaonderzoeker en rechtenactivist, zei dat de divisies binnen de partij vergelijkbaar waren met wat er in het Mugabe-tijdperk gebeurde.
“Wat we zien is een soortgelijk patroon van de heersende partij die de overgang niet kan beheren,” zei hij. “Een zittende misschien wil ik een keizerlijke president willen zijn en aan de macht blijven tot de dood en die altijd degenen die politieke ambities hebben, agiteert.”
